Azərbaycan həkimləri arasında “burunda çöp qalma” mövzusuna birçox fərqli fikirlər səsləndirililir. Bu fikirlərdən ən geniş yayılanı, bunun çöpçülərin fırıldağı olması, tibbdə sübutunun olmaması, az sayıda həkimlərin dediyinə görə isə bunun tədqiq olunmamış bir fenomen olmasıdır.

Qısa bir araşdırma etdim və jam-news.net saytında yayımlanın bir məqalədə Qaib Əliyev adlı həkimin ifadələri mənim fikirlərimə daha da yaxın idi. Qaib doktorun ifadələrinin bir hissəsini olduğu kimi sizə təqdim edirəm:

“Üstəlik, uşaq böyüdükcə armudvari ciblər də hamarlanır və bu ehtimal azalır. Çöpçünün qəbulunda nə baş verdiyi haqda suala birmənalı cavab vermək çətindir. Çöpçülər oradan nəsə çıxarır, ya sadəcə bir fokusdur. Bu haqda “Discovery Science” kimi bir telekanal üçün tammetrajlı elmi-populyar veriliş çəkmək olardı.

Sosial şəbəkələrdə bu prosesi göstərən qısa videoların çoxu mənə neqativ təəssürat bağışlayıb. Amma əsrlərlə bu günümüzə qədər çatmış bir fenomeni kobud şəkildə inkar etməkdənsə, daha ətraflı tədqiq etmək lazımdır.

Özümə qalsa, heç vaxt övladımı çöpçüyə aparmazdım”.

Daha ətraflı tədqiq etmək lazımdır. Mən də Qaib həkimlə eyni fikirdəyəm. Və Amerika saytlarından biraz araşdırma etdim. Sizi yormadan bu araşdırmamın nəticələrini olduğu kimi sizə təqdim edirəm. Və linkləri də yerləşdirirəm.

 Burunda yad cisim qala bilər. Bu düymə kimi hərhansı xırda cisim də ola bilər və ya qida qırıntıları da ola bilər. Səbəbləri isə azyaşlının özünün burnuna bu yad cisimləri salması, həmçinin yemək yeyərkən bu qalıqların nazal (burun) boşluğa getməsi ola bilər. Nazal regurgitasiya nəticəsində. Yəni udma funksiyasında pozuntu olan zaman bəzi insanlarda nazofarinks (burun udlaq) yaxşı qapanmır. Nəticədə udlaq nahiyəsində və ağız boşluğunda olan qida kütləsi – yemək vaxtı öskürmə, asqırma, danışma, ya da ki, başqa bir şəxsin bu insanın kürəyinə vurması nəticəsində nazal boşluğa keçir. Buna səbəb ağciyərlərdən xaric olan sürətli hava axınıdır.

Nazal boşluğa düşmüş yad cisim oradan çıxarılmalıdır. Bu yad cisim insana bir sıra narahatlıqlar verə bilər. Burun tənəffüsünün pozulması, burundan selik ifrazinin artması, burun nahiyəsində ağrı, hətta iltihaba da səbəb ola bilər. Bu halda iltihabın əlamətləri də hərarət, arğı kimi özünü biruzə verəcək.

Əgər yad cisim çıxarılmazsa antibiotiklər bu problemi həll etmir. Antibiotik təyinindən qısa müddət sonra yenə də həmən narahatlıqlar geri qayıdır. Yad cisim kənarlaşdırılmalıdır ki, bu problem birfədəlik aradan qaldırılsın.

Amerika Ailə Həkimləri Akademiyası nazal boşluqda yad cisim və qida qalıqlarının qala biləcəyini bildirir. Və hətta valideynlərə bu yad cismin ev şəraitində çıxarılması üsulunu da izah edirlər (buruna və ağıza üfürmə taktikalarını). (Bu məlumat, məqaləni oxuyan valideynlərə tövsiyyə xarakteri daşımır.)

Linklər arasında Amerikada bir uşağın burun boşluğundan yad cismin səhiyyə işçisi tərəfindən çıxarılması prosedurunu əks etdirən (youtube-dan) bir video da yerləşdirirəm.

Sizə, bu mövzu haqqında, müasir dünya səhiyyəsində yazılan məlumatlardan qısaca bəhs etdim. Ümid edirəm ki, artıq həkimlərimiz qısaca “yalan söhbətdir” demək əvəzinə bu məsələyə daha ciddi yanaşacaq. Hətta çox istəyərdim ki, LOR həkimlərimiz, bu halın etiologiyası və epidemiologiyası ilə bağlı mütəşəkkil bir retrospektif araşdırma aparsınlar.

Son olaraq bildirmək istəyirəm ki, bu məqalədə yazılanlar, vətəndaşlara xüsusən də valideynlərə qətiyyən tibbi tövsiyyə deyildir. Valideynlər özbaşına övladlarına tibbi müdaxilələr etməməlidirlər.

Linklər:

Hopkinsmedicine.org

Emedicinehealth.com

Video 

American Family Phisician

Qaib doktorun müsahibəsi




Uridin + Sitidin + B12 vitamininin bel ağrısında effektivliyinə dair klinik çalışma

Dr. Azad Ağayev

Bu və ya saytdakı digər məqalələrin istifadəsi zamanı istinad etməyiniz və www.medicalgroup.az saytına linklə yönləndirmə etməniz mütləqdir. Bütün müəllif hüquqları qorunur.